Een traktatie uit de Rheingau

“Ook wandelen kan meditatief zijn, vooral bij lange afstanden,” zal Wolfgang Blum me later vertellen. Meestal is hij ergens in de Rheingau te vinden. Vooral de Rheinsteig volgt hij graag, een 320 kilometer lange premium-wandelroute van Wiesbaden naar Bonn die direct langs de abdij van St. Hildegard voert. Blum is één van de eenentwintig initiatiefnemers van deze route, die hij dan ook kent als zijn broekzak. “De Rheinsteig is de populairste langeafstandswandelroute van Duitsland, de Alpen niet meegerekend”, zegt hij. “Je hebt overal prachtig uitzicht over de Rijn en er is ongelooflijk veel afwisseling, ook vanwege al die kloosters hier”. Alleen al op de dertig kilometer lange strook tussen Rüdesheim-Aulhausen en het klooster Eberbach zijn zes van de twaalf oorspronkelijke kloosters bewaard gebleven. En zo kan het dat op nog geen vier kilometer van St. Hildegard het Franciscaner klooster Marienthal am Rheinsteig ons verwelkomt. Deze bedevaartskerk is sinds de 14e eeuw een plek van vrede en retraite, niet enkel voor pelgrims.

Hoe anders gaat het er dan aan toe in de Drosselgasse in Rüdesheim aan de Rijn, waar live bands de sfeer in vele traditionele herbergen brengen, waar je naast de deur zelfs de nacht kunt doorbrengen in een echt wijnvat. Toch komen ook hier degenen die rust zoeken aan hun trekken. Wandelingen door de natuur onder leiding van een gids, wild spotten, wijnwandelingen en kelderrondleidingen zijn dingen waar u zich overal in het UNESCO-werelderfgoedgebied van cultuurlandschap “Oberes Mittelrheintal” zonder meer voor kunt aanmelden.

Een andere plek waar het prettig vertoeven is, is het Slot Johannisberg. Het voormalige klooster is nu een restaurant met een geweldig uitzicht. Volgens de legende is men hier ooit met de wijnbouw begonnen omdat Karel de Grote vanuit zijn residentie in Ingelheim boven de Rijn zou hebben gezien dat op deze hellingen de sneeuw het eerst smolt. En er is nog een verhaal dat de ronde doet over dit kasteel. Dat wil dat de koerier die de toestemming van de vorstelijke abt in Fulda om de druiven te oogsten moest komen brengen, daar in de herfst van 1775 zo laat mee arriveerde dat de bessen al waren verrot. Omdat ze desondanks toch nog werden geperst en de wijn in het volgende voorjaar heerlijk smaakte, is 1775 officieel het geboortejaar van de Spätlese (late oogst). Of dit nu wel of niet de werkelijke toedracht is, de “verlate koerier” werd vereeuwigd met een standbeeld op het kasteel Johannisberg.

De een na laatste halte op onze dagtocht door de Rheingau is het klooster Eberbach. Dat wordt beschouwd als het best bewaarde middeleeuwse kloostercomplex van Duitsland. Tegenwoordig is het in gebruik als locatie voor het Rheingau Muziekfestival en als gemeentelijke trouwzaal. Het klooster doet eveneens dienst als vestiging van de verzamelde wijnmakerijen van de deelstaat Hessen, waarvan de beroemdste locatie “Steinberg” met zijn ultramoderne wijnmakerij er op slechts een paar minuten lopen ligt. In de late namiddag zitten we ontspannen voor het vat van de wijnproeverij in Hattenheim aan de Rijn. Het is een gewone woensdag, toch zijn alle banken bezet. Wijnambassadeur Wolfgang Blum filosofeert over het levensplezier in de Rheingau. Als ik zo om me heen kijk, zie ik daar de bevestiging van. Mensen die genieten van hun avond met een glas wijn, kijkend naar de voorbijvarende schepen, met op de gezichten een ontspanning die gewoon voelbaar is. Zelf heb ik inmiddels ook zo’n gelukzalig gevoel. Blum heeft gelijk: “De Rheingau, dat is pure levensvreugde.”