Diepe kloven en ijle hoogten: de wandelroutes in Hessen
© Arnulf Müller© Arnulf MüllerAvontuur en natuurromantiek vormen de fascinerende charme van de Uplandsteig. Over 66 kilometer voert de route over perfect onderhouden maar nog steeds ongerepte wandelpaden, langs veenweiden, hellingen en oevers door loof-, dennen- en gemengde bossen naar de hoogste bergtoppen van Sauerland. Wandelaars worden zodoende geconfronteerd met een onvoorstelbare rijkdom aan variëteiten, met zintuiglijke indrukken voor oog, oor en neus. De Uplandsteig in de buurt van Willingen in de Grimm-Heimat Noord-Hessen is zeker uitdagend, want in totaal moet er zo’n 1500 meter aan hoogteverschil worden overbrugd. Alleen al op de eerste vijftien kilometer is er een hoogteverschil van ongeveer 450 meter. De route, die door de Duitse Wandelvereniging is aangemerkt als kwaliteitspad “Wanderbares Deutschland”, is gemarkeerd met een witte “U” op een zwarte achtergrond. Doordat alles zowel op de wandelkaart als op de route zelf ook nog kilometers is aangegeven, zult u zich goed kunnen oriënteren. De Uplandsteig combineert de meest gevarieerde natuurlandschappen van het Hochsauerland met meer dan veertig fraaie uitkijkpunten en onvergetelijke natuurmonumenten. Naast het moeras- en veenlandschap met zijn inheemse orchideeën is een ander hoogtepunt het natuurreservaat Hochheide, een van de meest indrukwekkende van Duitsland.
Op wandelschoenen de wereld van mythen en sagen ingaan. Op de Nibelungensteig, een wandelroute van in totaal honderddertig kilometer en voorzien van het keurmerk “Qualitätsweg Wanderbares Deutschland”, lopen buitensporters in de voetsporen van Siegfried door het Odenwald. Vanaf Zwingenberg aan de Bergstraße gaat de route op meer dan 4000 meter boven de zeespiegel over de toppen en dalen van het Odenwald en passeert daarbij de kuuroorden Lindenfels en Grasellenbach. Vanwege de voortdurende wisseling van bergop en bergaf is dit een van de meest uitdagende wandelroutes in de regio. De dappere wandelaars worden wel beloond, met geologische, natuurlijke en cultuurhistorische bezienswaardigheden langs de hele route en dromerige panorama’s als uit een prentenboek, afgewisseld door schaduwrijke passages over zachte paden. Vanaf de hoogten zijn er fascinerende uitzichten en stukken langs legendarische rotsformaties waar je nog eens wat kunt beleven, en door kleine en grote zeeën van rotsen. De Nibelungensteig is gemarkeerd met een rode “N” op een witte achtergrond. Naast de hoofdroute is er een 28 kilometer lange variant, op een hoogte van meer dan 620 meter. Deze loopt van Hüttenthal naar Erbach, om vervolgens bij het stadsdeel Bullau weer aan te sluiten op de hoofdroute.
De 90 kilometer lange premium-wandelroute Spessartbogen voert over goed gemarkeerde onverharde wegen en paden van Langenselbold naar Schlüchtern en maakt de wandelaars met prachtige uitzichten over het landschap. De start is bij het parkeerterrein Buchberg, vlakbij het station van Langenselbold. De wegwijzers langs de route zijn getooid met het logo van de Spessartbogen, een gele rechthoek met een blauwe streep en een groene halve cirkel. De Spessartbogen kan zowel naar eigen inzicht als met een wandelgids in de hand worden verkend. De route kan worden onderverdeeld in vier secties die in beide richtingen te bewandelen zijn. Onderweg passeren de wandelaars allerlei attracties, zoals het langste blotevoetpad van Duitsland in Bad Orb en de gratis toegankelijke dierentuin van Eidengesäß. Een van de landschappelijk meest bekoorlijke stukken van de route loopt vanaf Mernes door het dal van de Rohrbach, met zijn karakteristieke kloven en veel bouwsels van bevers. Een actueel “Waldkunst”-project geeft natuurliefhebbers de gelegenheid eens op een volledig nieuwe manier naar het bos te kijken, aan de hand van een drietal tijdelijke boomschilderingen door Faxe M. Müller. Op de plaats van bestemming worden de wandelaars ontvangen in Schlüchtern, een door de staat erkend luchtkuuroord met een pittoreske oude binnenstad van meer dan duizend jaar oud. Naast de Spessartbogen zijn er nog zes andere dagroutes, de zogenaamde Spessartfährten, die het aanbod aan wandelingen in een schilderachtig landschap met een lengte van tien tot zestien kilometer completeren.
Al meer dan tien jaar bestaat inmiddels de 180 kilometer lange wandelroute van de Hochrhöner. Deze voert door afwisselende landschappen die indrukwekkende panoramische vergezichten bieden en doorkruist hele stukken ongerepte natuur, met basaltkegels, hoogveen, beken, bossen en bergweiden. De Hochrhöner is een van de mooiste langeafstandswandelroutes van Duitsland en is dan ook aangemerkt als premium-wandelroute. De met een “Ö” gemarkeerde route loopt dwars door het UNESCO Biosfeerreservaat Rhön. Wandelaars kunnen onderweg nog kiezen uit twee varianten: een oostelijke route die voert over het plateau van de Lange Rhön, en een westelijke route via de Kuppenrhön. Tot de bijzondere hoogtepunten langs de route behoren ook de ligstoelen op de Wasserkuppe, met panoramisch uitzicht over de weidse verten van de open Rhöner Kuppen. De route heeft internationale bekendheid gekregen als de “Top Trail of Germany”, een van de zestien beste wandelpaden, uitverkoren vanwege hun veelzijdigheid, om wat je er al wandelend allemaal kunt beleven, met langs de route ook enkele eetgelegenheden.
Over een totale afstand van 68 kilometer voert de hoofdroute van de oerwoudroute door stukken ongerepte natuur, langs de steile wanden rond de Edersee die zich als een fjord uitstrekt door de valleien van het Ederbergland. Smalle paden leiden de avontuurlijke wandelaars over ruig en stenig terrein, langs rotsblokken bedekt met mos en knoestige eiken- en beukenbomen. Ten zuiden van de Edersee loopt het oerwoudpad dat al tot vier keer toe bekroond is als “Qualitätsweg Wanderbares Deutschland”, door het UNESCO-werelderfgoed nationaal park Kellerwald-Edersee met zijn oude en wilde beukenbossen. Onderweg kunnen wandelaars genieten van een prachtig uitzicht op de 27 kilometer lange Edersee, een van de grootste stuwmeren van Europa. De oerwoudroute is gemarkeerd met een blauwe cirkel met witte letters.
“Hier begint Duitsland op Italië te lijken”, riep keizer Joseph II enthousiast uit toen hij in de 18e eeuw de Bergstraße volgde. De “Burgensteig Bergstraße”, gemarkeerd met het symbool van een blauw kasteel op een witte achtergrond, is een van de langste en meest veeleisende van de hele Bondsrepubliek. Deze volgt een wandelroute van 115 kilometer van Darmstadt naar Heidelberg, met afslagen richting het voorste Odenwald. Overal langs de route zijn er kastelen en paleizen, en onderweg heeft men een onvergelijkbaar uitzicht op de Rijnvlakte en de dwarsdalen van het Odenwald. Vanwege de in totaal 3650 meter aan hoogteverschil is dit een route die in sportief opzicht toch wel het nodige vergt. Ooit overwoekerde en vergeten paden werden in 2015 weer toegankelijk gemaakt, terwijl er bij het uitzetten van de route rekening is gehouden met enkele zeer aantrekkelijke, rustieke en uitdagende plekken. Onderweg langs de noordelijke Bergstraße verdient een bezoek aan de Mathildenhöhe zeker aanbeveling, want het daar gelegen Darmstadt geldt nog steeds als de thuisbasis van de jugendstil. Met het klooster van Lorsch, UNESCO-werelderfgoed, ligt er nog een andere historische schat aan de Bergstraße.
De Einhardweg is de oude verbindingsweg tussen Seligenstadt en Michelstadt. De landschappelijk zeer bekoorlijke wandelroute is van historische betekenis en verbindt de beide romantische vakwerksteden. De 60 kilometer lange route is gemarkeerd met een witte “E” op een rode achtergrond en kan in beide richtingen worden bewandeld. De aan de Main geboren geleerde Einhard, die onder meer de biografie van Karel de Grote schreef, gebruikte dit later weer herontdekte pad in 828 n. Chr. om relikwieën die in Rome waren gestolen van Michelstadt naar Seligenstadt te smokkelen. De beide steden hebben meer met elkaar gemeen dan alleen de vakwerkhuizen in het midden van pittoreske oude stadstraatjes en twee beroemde Einhard-basilieken. Ook beheerste men hier namelijk al vroeg de kunst van het bierbrouwen, iets waar de wandelaars van nu nog altijd profijt van hebben. Ergens in het Odenwald splitst de Einhardweg zich: vandaar gaat het ene pad via de hoogten van het Mümlingtal, weg van het drukke verkeer en door een afwisselend landschap. Het andere pad loopt via Höchst en is korter en gemakkelijker. In Mosbach komen beide paden weer samen weer en voeren ze de wandelaars tot aan Seligenstadt.
De 3BurgenWeg is de verbindingsweg tussen drie belangrijke kastelen in de Taunus. Het is ongeveer drie tot vier uur wandelen en de kastelen zijn ook te bezoeken: het gaat om de kasteelruïnes van Königstein, kasteel Falkenstein en kasteel Kronberg. De elf kilometer lange rondweg geeft alle gelegenheid het historische landschap van de middeleeuwen op overzichtelijke schaal te ervaren. Naast de bijzondere flora en fauna, waarvan sommige onder natuurbescherming staan, zijn er voor de wandelaars onderweg heel wat mooie uitzichtpunten, waarvan sommige een adembenemend panorama bieden over de vlakte van de Rijn en de Main, de luchthaven van Frankfurt en het Odenwald.
Het pad door de Margaretenkloof leidt wandelaars deels over in de rotsen uitgehakte treden, langs de steile wanden van de woest-romantische kloof langs de sterk aflopende Flursbach, die zich een smal pad heeft gebaand door de bonte zandsteen. Het water stroomt via een waterval met acht trappen de Neckar in. Op de vier kilometer lange route is er een indrukwekkend uitzicht over de vallei van de Neckar en de Mittelberg. En als u geluk hebt, stuit u onderweg op een van de vuursalamanders die hier in de bijzondere vegetatie van het kloofbos hun habitat hebben. Daarnaast staan er verspreid langs de rondweg tien informatieborden die uitleg geven over de geologische ontwikkeling van het dal van de Neckar en de Margaretenkloof. En aan de oeroude bonte lagen zandsteen is een geologische geschiedenis van de 250 miljoen jaar af te lezen.
Voor de een ligt het in het noorden van Hessen, voor de ander in het centrum van Duitsland: de premium-wandelroute Habichtswaldsteig. De 85 kilometer lange route begint bij het Edermeer en loopt vervolgens door het natuurpark Habichtswald met zijn gevarieerde landschappen, kastelen en kleine vakwerkdorpjes. Hoogtepunten op de route zijn onder meer kasteel Weidelsburg – de grootste kasteelruïne van Noord-Hessen – en de Hercules-figuur, het bekendste monument van Kassel. Ook de schrale graslanden maken indruk, evenals de basaltkoepels van de Hohen Dörnberg. De Habichtswaldsteig is gemarkeerd met een witte havikskop op een paarse achtergrond. Het aanbod voor de wandelaar wordt gecompleteerd door nog eens acht routes, die als hele of halve dagtocht kunnen worden geboekt. Bezoekers hebben al wandelend goede gelegenheid bekend te raken met deze regio, waar de gebroeders Grimm zich thuis voelden en ideeën verzamelden voor hun sprookjes.
Even buiten Frankfurt voert de Taunus Schinderhannes Steig de wandelaar door een uniek middelgebergte, waar de goede bereikbaarheid van de natuur samengaat met de gastvrijheid van de bewoners. De 38 kilometer lange premium-wandelroute begint in Kelkheim. Het gaat dan door bossen en weilanden over de rug van de Taunus heen en passeert daarbij historische hoogtepunten als de Limes en kasteel Eppstein. Deze wandelervaring, met op veel plekken vergezichten, is als een spiegel waarin de veelzijdigheid van de Taunusstreek goed te zien is.
De regio’s en steden van Hessen, centraal gelegen in Duitsland, hebben aantrekkelijke mogelijkheden voor vakantie en recreatie voor wandelaars, fietsers, cultuur- en natuurliefhebbers, mensen die op zoek zijn naar ontspanning en gezinnen. Idyllische vakwerkdorpen en grootstedelijke flair, voor meer dan 3300 kilometer aan langeafstandsroutes voor fietsers in Hessen, alle mogelijke culturele evenementen, eenendertig kuuroorden, meer dan drieduizend kilometer gecertificeerde wandelpaden, een hele keur aan UNESCO-werelderfgoederen, kastelen, paleizen en musea in overvloed: Hessen is een land van contrasten.
Meer informatie op: www.hessen-tourismus.de
HA Hessen Agentur GmbH bevordert namens de regering van de deelstaat Hessen het toerisme en het congreswezen.